Zin en onzin van koolhydraten – Diabetes
Zin en onzin van koolhydraten – Diabetes. Vroeger mocht je, als je suikerziekte had, geen suiker gebruiken. Tegenwoordig mag dat wel en wordt de hoeveelheid medicatie aangepast op de inname ervan. Suiker is een koolhydraat, maar niet alle koolhydraten zijn suiker. Of een koolhydraat suiker genoemd wordt, heeft te maken met de moleculaire structuur ervan; complexe koolhydraten worden ook wel ‘zetmeel’ genoemd en eenvoudige koolhydraten ‘suiker(s)’. Als we het in de volksmond hebben over suiker, bedoelen we meestal de suiker uit de suikerpot of de toegevoegde suiker aan producten zoals frisdrank en snoep. Om het nog ingewikkelder te maken wordt suiker op verpakkingen ook wel glucose/ sacharose/ sucrose, fructose (fruitsuiker), maltose (in bier) of lactose (melksuiker) genoemd. Je kunt als diabeet alle soorten suikers gebruiken, mits je de medicatie goed afstelt. Toch is het voor je lichaam een goed idee om je inname van suikers zoveel mogelijk te beperken.
Koolhydraten
Koolhydraten zijn noodzakelijk als brandstof voor het lichaam. De sóórt koolhydraten heeft invloed op de levering van belangrijke voedingsstoffen zoals B-vitamines en zink, het verzadigingsgevoel en daarmee de energie-inname. Koolhydraten die deze voedingsstoffen vrijwel helemaal niet leveren en zorgen voor een korte energiekick gevolgd door een energiedip zijn bijvoorbeeld snoep, koek, wit brood met zoet beleg, krentenbollen, witte rijst, witte pasta, frisdranken en alcoholische dranken. Gezondere koolhydraatbronnen die meer vezels en voedingsstoffen bevatten en langduriger energie geven zijn peulvruchten, fruit, volkoren producten, zuivel, muesli en groenten.
Fructose
Fructose is een koolhydraat dat van nature voornamelijk voorkomt in fruit en honing. In die vorm is het een gezonde koolhydraatvorm. Tegenwoordig wordt het veel gebruikt in allerlei fabrieksproducten zoals frisdrank, snoep, koek, ijs, muesli, sommige maaltijdvervangende producten, soepen, sauzen en dressings. Deze fructose wordt gehaald uit maïs. Het wordt op de verpakking aangegeven als ‘fructose’, ‘fructosestroop’, ‘fructosesiroop’ of ‘high fructose corn syrup’. Fructose is een van de weinige suikers die géén snelle stijging van de bloedsuikerspiegel veroorzaakt. Maar fructose verzadigt minder dan andere koolhydraten. Een portie schepijs bijvoorbeeld, gezoet met fructose(siroop) verzadigt nauwelijks.
Dit betekent dat je over de gehele dag geneigd bent méér te gaan eten. Ook de lever heeft meer moeite met een overschot aan fructose dan met een overschot aan andere suikers. De reden dat het lichaam minder goed om kan gaan met grote hoeveelheden fructose is dat het er oorspronkelijk nooit mee te maken heeft gehad. Als je de hele dag alleen maar fruit zou eten zou de fructose inname maar een paar gram zijn. In de meeste Westerse landen krijgt men tegenwoordig 50 gram binnen. Het is dus goed om etiketten te lezen en vooral te kiezen voor natuurlijke, minimaal bewerkte producten.
Praktische tips
– Gebruik geen of zo min mogelijk suiker en suikerbevattende producten. Kijk dan op het etiket bij ‘Ingrediënten’, en niet bij ‘Voedingswaarde’, want daar staat vrijwel altijd het woord ‘suikers’, maar dat zegt niets over de bron van de suikers. Hoe meer vooraan het woord ‘suiker’ staat bij de ingrediëntenlijst, hoe meer ervan in het product zit.
– Suiker op het etiket kan ook anders genoemd worden, zoals: glucose, glucosestroop, sucrose, dextrose, sacharose, druivensuiker, invertsuiker, rietsuiker, melasse(stroop).
– Kies als zoetmiddel bij voorkeur voor diksap, appel-, dadel- of agavesiroop, ahornsiroop, oersuiker, kokosbloesemsuiker of stevia. Deze bevatten nog vitamines en mineralen die nodig zijn voor de omzetting in energie.
– Kies voor volkoren producten in plaats van witte: volkoren brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, volkoren granen.
