De invloed van slaap op diabetes en vooral op de bloedsuikerspiegel is in opkomst als onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek. Het is aangetoond dat de kans op diabetes verdubbelt bij mensen die structureel 5 à 6 uur slaap per nacht krijgen. Enkele dagen slaaptekort kan er al voor zorgen dat de insulinegevoeligheid voor langere tijd omlaag gaat.
Voor een gezond en uitgerust lichaam is rond de 8 uur slaap nodig. In de volkswijsheid dat de uren voor twaalven het meest belangrijk zijn, blijkt ook een kern van waarheid te zitten. Maar te lang slapen is ook niet goed. Dat zou de kans op diabetes zelfs verviervoudigen. Op tijd naar bed en op tijd op is dus het weinig spannende advies.
Waarom slapen we?
Slapen is noodzakelijk en zonder slaap houden we het maximaal 3 a 4 dagen vol. De vraag waarom we slapen is zelfs door wetenschappers nog niet helemaal beantwoord. Waarschijnlijk ontwikkelen de hersencellen en het geheugen zich, en is slaap een onderhoudsbeurt voor het lichaam. Slaapgebrek maakt prikkelbaar en ongeconcentreerd en kan hoofdpijn en depressie veroorzaken. Een slaapschuld verstoort onze regelsystemen. Slaaptekort wordt ook geassocieerd met verhoogde kans op overgewicht. Het is mogelijk dat het alleen maar geldt voor mensen die daar gevoelig voor zijn. Er is ook een duidelijke relatie met hart- en vaatziekten en slaapgebrek.
Waarom slapen we niet?
Volgens de Nederlandse Vereniging voor Slaap en Waak Onderzoek (NSWO) vindt meer dan 40% van de Nederlanders dat ze te weinig slapen. Meer dan de helft is bij het opstaan moe, 15 procent zelfs zeer moe.
Hoeveel uur slaap iemand nodig heeft is persoonlijk. De fitheid waarmee iemand wakker wordt en overdag functioneert is een indicatie of de hoeveelheid slaap genoeg is geweest. Je kunt wel wennen aan meer of minder uren slaap, maar tot op zekere hoogte. Bij veel mensen lukt het niet om in slaap te vallen, of om de nacht door te slapen. Het kan ermee te maken hebben dat ze zich zorgen maken en blijven piekeren, dat ze teveel cafeïne hebben gedronken gedurende de dag, dat ze kleine kinderen of een snurkende partner hebben, of dat er sprake is van een meer complexe slaapstoornis. Soms worden slaapproblemen dan opgelost met slaapmedicatie. Voordat begonnen wordt met medicatie is het raadzaam eerst de volgende adviezen op te volgen:
1. Ga alleen dan naar bed wanneer je je slaperig voelt.
2. Gebruik het bed alleen om te slapen. Lezen, tv kijken, telefoneren, eten etc. zijn taboe. Seks is de enige uitzondering op deze regel.
3. Als je niet na 10 tot 15 minuten in slaap valt, sta dan op en ga naar een andere kamer. Verricht alleen ontspannende activiteiten, val niet in slaap op de bank en blijf op totdat je je weer slaperig voelt.
4. Als je nog steeds niet in slaap kunt vallen, herhaal dan instructie 3.
5. Zet de wekker altijd op een vaste tijd ongeacht de hoeveelheid slaap die je hebt gehad (slapeloze mensen hanteren vaak onregelmatige slaapschema’s om slaapverlies te compenseren; deze maatregel leert ze een consistent slaapschema te hanteren).
6. Vermijd dutjes overdag. Verder zijn er diverse factoren die onze slaap beïnvloeden.
