Als je gezonder wilt leven, vraagt dat om verandering. Vaak beginnen we bij het aanpassen van ons gedrag: meer bewegen, beter slapen, gezonder eten. Dat zijn belangrijke stappen, want ze raken onze biologische basisbehoeften. Maar voor veel mensen is dit niet genoeg. Soms lukt het niet om gedrag duurzaam te veranderen, simpelweg omdat het fundament ontbreekt. En dat fundament? Dat zijn je psychologische basisbehoeften: autonomie, verbondenheid en competentie.
Autonomie
Je ervaart autonomie als je vrijwillig en met overtuiging ergens voor kiest. Je doet dingen omdat je er zelf achter staat, niet omdat het ‘moet’. Is deze behoefte gefrustreerd, dan voel je je onder druk gezet of stuurloos.
Verbondenheid
Je voelt je verbonden wanneer je echte steun, begrip en warmte ervaart in contact met anderen. Als deze behoefte niet vervuld is, kun je je eenzaam, buitengesloten of onbegrepen voelen.
Competentie
Competentie gaat over het gevoel dat je ergens goed in bent of ergens beter in kunt worden. Je ervaart voldoening wanneer je jezelf ontwikkelt. Als deze behoefte niet wordt vervuld, kun je je onzeker, ineffectief of machteloos voelen.
Wanneer deze drie psychologische pijlers op orde zijn, sta je sterker. Je bent dan mentaal veerkrachtiger, waardoor het makkelijker wordt om gezonde keuzes te maken én vol te houden.
Hoe sta jij ervoor?
Beantwoord de volgende drie vragen eens eerlijk voor jezelf:
• Autonomie: doe ik activiteiten die ik echt leuk en waardevol vind?
• Verbondenheid: heb ik mensen om me heen met wie ik me écht verbonden voel?
• Competentie: doe ik dingen waar ik goed in ben of beter in wil worden?
Als één van deze drie elementen hapert, is het verstandig daar eerst aandacht aan te geven. Hier zijn een paar suggesties:
• Meer autonomie: kies (opnieuw) voor iets wat je met plezier doet – al is het maar 5 minuten per dag.
• Meer verbondenheid: plan tijd in om echt aandacht te geven aan iemand die belangrijk voor je is.
• Meer competentie: zoek een activiteit waarin je jezelf kunt uitdagen en groeien.
Opdracht
Maak deze week elke dag 5 minuten vrij voor een activiteit die je vrijwillig kies, je verbindt met iemand anders of je vaardiger maakt.
Noteer dagelijks wat je deed, hoe je je erbij voelde en wat je opviel. Aan het eind van de week kijk je terug: welke behoefte kreeg de meeste aandacht? Welke het minste? Wat heeft dat met je gedaan? Zo krijg je inzicht in jouw fundament – en waar je winst kunt boeken.
Succes!
