Als je gezonder wilt leven, vraagt dat om verandering. Vaak beginnen we bij het aanpassen van ons gedrag: meer bewegen, beter slapen, gezonder eten. Dat zijn belangrijke stappen, want ze raken onze biologische basisbehoeften. Maar voor veel mensen is dit niet genoeg. Soms lukt het niet om gedrag duurzaam te veranderen, simpelweg omdat het fundament ontbreekt. En dat fundament? Dat zijn je psychologische basisbehoeften: autonomie, verbondenheid en competentie.

Autonomie
Je ervaart autonomie als je vrijwillig en met overtuiging ergens voor kiest. Je doet dingen omdat je er zelf achter staat, niet omdat het ‘moet’. Is deze behoefte gefrustreerd, dan voel je je onder druk gezet of stuurloos.

Verbondenheid
Je voelt je verbonden wanneer je echte steun, begrip en warmte ervaart in contact met anderen. Als deze behoefte niet vervuld is, kun je je eenzaam, buitengesloten of onbegrepen voelen.

Competentie
Competentie gaat over het gevoel dat je ergens goed in bent of ergens beter in kunt worden. Je ervaart voldoening wanneer je jezelf ontwikkelt. Als deze behoefte niet wordt vervuld, kun je je onzeker, ineffectief of machteloos voelen.

Wanneer deze drie psychologische pijlers op orde zijn, sta je sterker. Je bent dan mentaal veerkrachtiger, waardoor het makkelijker wordt om gezonde keuzes te maken én vol te houden.

Hoe sta jij ervoor?
Beantwoord de volgende drie vragen eens eerlijk voor jezelf:
• Autonomie: doe ik activiteiten die ik echt leuk en waardevol vind?
• Verbondenheid: heb ik mensen om me heen met wie ik me écht verbonden voel?
• Competentie: doe ik dingen waar ik goed in ben of beter in wil worden?

Als één van deze drie elementen hapert, is het verstandig daar eerst aandacht aan te geven. Hier zijn een paar suggesties:
• Meer autonomie: kies (opnieuw) voor iets wat je met plezier doet – al is het maar 5 minuten per dag.
• Meer verbondenheid: plan tijd in om echt aandacht te geven aan iemand die belangrijk voor je is.
• Meer competentie: zoek een activiteit waarin je jezelf kunt uitdagen en groeien.

Opdracht
Maak deze week elke dag 5 minuten vrij voor een activiteit die je vrijwillig kies, je verbindt met iemand anders of je vaardiger maakt.

Noteer dagelijks wat je deed, hoe je je erbij voelde en wat je opviel. Aan het eind van de week kijk je terug: welke behoefte kreeg de meeste aandacht? Welke het minste? Wat heeft dat met je gedaan? Zo krijg je inzicht in jouw fundament – en waar je winst kunt boeken.

Succes!

“mag ik trainen als ik ziek ben?”
Een veel gestelde vraag – en terecht. Maar het antwoord is niet zwart-wit. Of je wel of niet moet trainen als je je niet fit voelt, hangt volledig af van jouw situatie en klachten.

Wanneer laat je een training beter schieten?
– Als je je zo beroerd voelt dat alledaagse dingen al moeite kosten.
– Als je zware spierpijn hebt waardoor je bewegingsuitslag beperkt is.
– Als je besmettelijk bent. Ga dan niet trainen – respecteer je omgeving.

Wanneer kun je wél trainen?
Als je je nog redelijk voelt, geen koorts hebt en je lichaam normaal kan bewegen, kun je een lichte sessie proberen. Denk aan een korte workout met minder sets of minder intensiteit. Focus op bewegen, niet op presteren. Trainen mag geen extra stressor zijn, maar moet je helpen herstellen. Als je merkt dat je er vermoeider uitkomt dan je erin ging, ben je te ver gegaan. Herstel is altijd de prioriteit.

Na een ziekbed? Bouw je belasting geleidelijk weer op in 1 à 2 weken. Wees geduldig, je lijf doet al genoeg om weer beter te worden.

Opdracht:
Voel je je niet fit? Schrijf vandaag in drie zinnen op hoe je je voelt – fysiek én mentaal. Op basis daarvan bepaal je: rusten, bewegen of trainen. Maak een bewuste keuze.

Nee. En dat is precies de bedoeling.

Het zal je niet ontgaan zijn: sporten is niet altijd even leuk. Zeker niet als je net begint. En weet je wat? Dat is helemaal oké. Niet alles in het leven hoeft leuk te zijn. Toch zijn we met z’n allen geobsedeerd geraakt door het najagen van geluk. We zoeken het in leuke uitjes, ontspanning, het perfecte werk, de ideale vriendengroep. Maar als je álles afmeet aan hoe leuk het is, ga je vroeg of laat vastlopen—ook in je sportdoelen.

Hoeft sporten leuk te zijn?
Tegenwoordig moet zelfs onze vrije tijd zo leuk en comfortabel mogelijk zijn. De lat ligt hoog: ontspanning moet luxe zijn, sociale activiteiten gezellig, werk moet vooral voldoening geven. En sporten? Dat moet bij voorkeur een feestje zijn, anders haken we af. Maar eerlijk is eerlijk: als je sport om echt iets te bereiken—sterker worden, fitter zijn, gezonder leven—dan is het niet altijd een feestje. En dat hóéft ook niet.

Juist het ongemak maakt het waardevol
Het leven wordt niet rijker door alles leuk te vinden, maar juist door het contrast. Je waardeert ontspanning pas echt als je ook hebt gewerkt. Je geniet meer van rust als je je lijf hebt laten werken. Als je alleen nog maar ‘leuke dingen’ doet, verliest leuk z’n glans. Dan moet het elke keer nóg leuker zijn om hetzelfde gevoel op te roepen. Dat is vermoeiend.

Sporten is soms zwaar. Soms saai. Soms frustrerend. Maar het is ook een investering. In jezelf. In je gezondheid. En in het vermogen om méér te kunnen genieten van de momenten die er voor jou echt toe doen.

En dát is uiteindelijk wél leuk.

Opdracht:
Sta deze week eens bewust stil bij iets dat je doet wat níet leuk is, maar wel goed voor je is. Schrijf op waarom je het doet, en wat het je op de lange termijn oplevert. Herinner jezelf eraan: niet alles hoeft leuk te zijn om waardevol te zijn.