Wanneer je te maken krijgt met een chronische aandoening, verandert er veel. Activiteiten die eerder vanzelfsprekend waren, zijn dat misschien niet meer. Soms kun je na een tijdje de draad weer oppakken, maar het komt ook voor dat je jouw leven opnieuw moet inrichten. Dat vraagt om het stellen van nieuwe doelen – iets wat niet altijd vanzelf gaat. Een coach of therapeut kan je hierin begeleiden.
Er zijn grofweg twee soorten doelen: intrinsieke en extrinsieke. Intrinsieke doelen komen voort uit wat we écht belangrijk vinden: gezondheid, persoonlijke ontwikkeling, betekenisvolle relaties en iets bijdragen aan anderen. Extrinsieke doelen zijn meer gericht op uiterlijke of materiële zaken, zoals geld, status of uiterlijk vertoon.
Waarom je beter (voornamelijk) kiest voor intrinsieke doelen
Het nastreven van intrinsieke doelen draagt direct bij aan de vervulling van drie fundamentele psychologische behoeften:
– autonomie (je voelt dat je zelf keuzes maakt)
– competentie (je voelt dat je ergens goed in wordt)
– verbondenheid (je voelt je verbonden met anderen)
Wanneer deze behoeften worden vervuld, ervaren mensen over het algemeen meer tevredenheid, energie en zingeving.
Extrinsieke doelen kunnen ook waardevol zijn, mits ze ondersteunend zijn aan intrinsieke doelen. Denk aan geld verdienen om gezonde voeding te kopen of een opleiding te volgen. Maar wanneer extrinsieke doelen een doel op zich worden, kunnen ze juist leiden tot stress en minder welzijn.
Voor iedereen – en zeker voor mensen die door gezondheidsproblemen hun leven opnieuw moeten inrichten – is het zinvol om bewust te kiezen voor doelen die écht van binnenuit komen. Ze zorgen voor richting, geven betekenis aan je dag, en dragen bij aan een gevoel van voldoening, ondanks fysieke of mentale beperkingen.
Tot slot: een opdracht
Neem een rustig moment en beantwoord voor jezelf de volgende vragen:
1. Wat vind ik écht belangrijk in het leven, los van wat anderen daarvan vinden?
2. Welke kleine stap kan ik deze week zetten die aansluit bij mijn intrinsieke waarden, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid, relaties of persoonlijke ontwikkeling?
Schrijf je antwoorden op, en bespreek ze eventueel met een coach, therapeut of iemand die je vertrouwt.
Want richting geven aan je leven begint met doelen die bij jóu passen.
